Phương pháp xử lí chống mối mọt cho tre

Việc xử lí chống mối mọt cho tre ngày càng trở nên quan trọng nên nhiều quốc gia tiến hành các nghiên cứu. Theo một báo cáo của Nhật, sử dụng phenol và formaldehyde ngưng thành nhựa phenolic giai đoạn A (A-stage resin hay resol) , là một loại chất dưới phân tử (Low-molecular) hòa tan và có độ dính thấp, có tính năng thẩm thấu tốt đối với vật liệu tre. Sau khi chất này thẩm thấu vào vật liệu tre, thì xử lí tiếp bằng nhiệt hoặc acid thì sẽ sinh ra một hợp chất trên phân tử (polymeric compound) kết cấu ba (triad –structure), không mùi vị, không độc, không thẩm thấu ngược và không phát tán, có tính năng kháng khuẩn rất lâu. Vật liệu tre sau khi được xử lí bằng chất này sẽ không còn bị xâm nhập bởi các loại nấm hay thất thoát chất kháng khuẩn cho dù sử dụng ở ngoài trời hay chôn xuống đất, tính năng kháng khuẩn vượt trội hẳn so với chất xử lí gỗ, nhưng giá thành cao do sử dụng nhựa phenolic. Đại học lâm nghiệp Nam Kinh (Trung Quốc) ngâm sản phẩm làm từ tre trong dung dịch phoxim (công thức hóa học là C12H15N2O3PS)　3% trong 3 phút, thì sau 2-3 ngày mọt tre (bamboo borer) chết, tác dụng của thuốc duy trì  được trên 1 năm. Thuốc này ít độc, hiệu quả lâu dài, là chất chống mọt tương đối lí tưởng cho các sản phẩm làm từ tre. Cho chất xúc tác 1% (borax: acid boric theo tỉ lệ 1:1) vào dung dịch bromo-geramine  (đầy đủ là Dodecyl dimethyl benzyl ammonium bromide) 5% để phòng chống mốc cũng có hiệu quả tương đối tốt. Ngoài ra, Đại học lâm nghiệp Nam Kinh (Trung Quốc) còn làm thí nghiệm xử lí bằng axetyl hóa pha lỏng (Acetylation liquid phase), kết quả cho thấy tỉ lệ tăng trọng lượng(WPG: weigh percentage gain) của gốc acetyl đạt 12.97%, còn tỉ lệ giảm trọng lượng của mẫu thí nghiệm là 0, tác dụng kháng khuẩn cực tốt, nhưng cách này thao tác phức tạp và giá thành cao.

- Sử dụng chất kháng khuẩn cho tre.

Chất kháng khuẩn cho tre được chia làm 4 loại theo theo cách sử dụng: loại dùng để hun, loại dùng để tưới, loại hòa tan trong gốc dầu và loại hòa tan trong gốc nước.

Loại dùng để hun như nước Amoni (công thức là NH3·H2O), lưu huỳnh chỉ có tác dụng ở bề mặt, khó có tác dụng với gốc nấm bên trong, lại dễ làm ô nhiễm không khí; loại dùng để tưới được sử dụng rộng rãi nhất là dầu creozot (Creosote), nhưng vì dầu này chứa gốc hydrocarbon thơm đa vòng, có thể gây ung thư nên đã bị đào thải. loại hòa tan trong gốc dầu như acid clo-phenolic (pentachlorophenol: pcp) vừa có giá thành cao vừa độc với sức khỏe, còn loại hòa tan trong gốc nước có độc tính thấp, hiệu quả tốt, không có mùi lạ nên được sử dụng nhiều, hơn nữa còn được dùng kết hợp với nhau.

- Một số chất kháng khuẩn dùng cho tre.

Hiệp hội mây tre quốc tế (INBAR) đề xuất 10 công thức pha chế kết hợp chất kháng khuẩn cho tre vào năm 1994 (chủ yếu căn cứ theo tiêu chuẩn Ấn Độ), vào 1998 Hiệp hội bảo tồn gỗ Mĩ (AWPA) quy định 17 công thức tiêu chuẩn chất kháng khuẩn cho gỗ gồm cả gốc nước và gốc dầu. Nhưng có một số chất hóa học gây ô nhiễm nặng cho môi trường nên đã bị cấm hoặc hạn chế sử dụng ở nhiều quốc gia, ví dụ như sodium pentachlorophenol (PCP-Na) đã bị cấm ở hầu hết các quốc gia, CCA có chưa Asen (công thức hóa học As) nên Mĩ và liên minh Châu  đã ban pháp lệnh cấm sử dụng trong dân chúng từ năm 2004.

- Các thuốc  kháng khuẩn mới.

Thuốc kháng khuẩn gốc nước vì là ít độc nên được tập trung nghiên cứu, hiện nay các thuốc kháng khuẩn ít độc nhưng hiệu quả cao bao gồm: AAC – hợp chất alkyl amoni (Alkyl ammonium compounds), ACQ – đồng ammonic bậc 4 (Ammoniacal copper quaternary), boride, CDDC – Copper dimethyl dithiocarbamate. Thuốc kháng khuẩn gốc dầu là đồng/kẽm naphthenate (copper/zinc naphthenate), CTL – chlorothalonil hay Daconil, IPBC – hợp chất i-ốt hữu cơ (Iodopropynyl butylcarbamate), synthetic pyrethroids …

- Xu hướng phát triển của kĩ thuật kháng khuẩn cho tre.

Kĩ thuật thuốc kháng khuẩn cho tre đã có bước tiến bên cạnh kĩ thuật cho gỗ, trọng điểm nghiên cứu tập trung vào:

–      Phát triển các thuốc hiệu quả nhưng ít độc phù hợp với đặc điểm của tre.

–      Tìm ra các phương pháp xử lí phù hợp với tre.

–      Đi sâu vào nghiên cứu tính chất nương tựa của thuốc.

Ngoài ra còn một hướng đi nữa là thay đổi tính chất của tre để tiến hành xử lí, ví dụ như cho các chất ngưng hóa phân tử thấp như phenolic, keo melamin thẩm thấu vào bên trong tre rồi mới tiến hành ngưng hóa, hoặc tiến hành xử lí acetyl hóa pha lỏng, tuy hiện tại giá thành cao nhưng hiệu quả rất cao.

Xử lý mối mọt cho gỗ tự nhiên hiệu quả

Gỗ ở trạng thái tự nhiên, luôn luôn chứa một lượng tinh bột, đường và lượng nước lớn. Lượng tinh bột-đường tồn tại trong gỗ ảnh hưởng đến chất lượng gỗ . Vì vậy,cách xử lý gỗ chống mối mọt là bước đầu tiên và quan trọng nhất trước khi gỗ được đem chế biến (gia công).

Cách xử lý gỗ bảo quản gỗ không bị mối mọt, côn trùng gây hại làm quá trình hoàn thiện và gia công sản phẩm đạt chất lượng cao hơn. Đặc biệt, cách xử lý gỗ chống mối mọt thực hiện tốt làm gỗ bền đẹp hơn

Hiện nay phần lớn các công ty sản xuất đồ gỗ nội thất, xưởng sản xuất đồ nội thất…trước khi đưa gỗ vào gia công làm thành phẩm đều xử lý gỗ chống mối mọt, tăng chất lượng sản phẩm tránh tình trạng đưa sản phẩm vào sử dụng khách hàng phải tiến hành công tác diệt mối

Các cách xử lý gỗ chống mối mọt (phương pháp xử lý gỗ chống mối mọt) cho gỗ tự nhiên đang được sử dụng hiện nay

+ Xử lý gỗ chống mối mọt bằng phương pháp thủ công

+ Xử lý gỗ chống mối mọt bằng hóa chất

Xử lý gỗ chống mối mọt bằng phương pháp thủ công, dân gian

- Cách xử lý gỗ chống mối mọt của người Ai Cập xưa

Ngay từ thời kỳ sơ khai, người Ai Cập đã biết dùng nhựa để bảo vệ gỗ trong công trình xây dựng, tránh cho gỗ không bị mục nát do mối mọt gây ra.

- Cách xử lý chống mối mọt của người Việt Nam

Ở Việt Nam, từ lâu đời, nhân dân ta đã biết bảo quản tre, gỗ, bằng cách ngâm tre gỗ trong nước xuống ao bùn hay gác lên gác bếp để chống mối mọt cho gỗ thời gian ngâm ít nhất là một năm

Cách xử lý gỗ chống mối mọt: gỗ ngâm trong nước, dưới ao có tác dụng làm cho các chất dinh dưỡng như tinh bột, đường… bị phân huỷ, các chất còn lại chủ yếu là xenlulo, hemixenlulo, linhin.

Cách xử lý gỗ chống mối mọt này là biện pháp bảo quản gỗ rất độc đáo đã trở thành tập quán vẫn đang duy trì tại các vùng quê.

Ưu điểm: Cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng phương pháp dân gian ngâm gỗ trong nước

+ Không mất chí phí đầu tư công cụ ngâm tẩm, không đòi hỏi kỹ thuật

+ Cách xử lý gỗ chống mối mọt theo cách tự nhiên không dùng hóa chất: không đôc hại, không ảnh hưởng sức khỏe con người

Nhược điểm: Cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng phương pháp dân gian

+ Ngâm trong ao hồ, gây ô nhiễm mối trường

+ Mất thời gian chờ đợi : Thời giam ngâm dài trên 1 năm

+ Cần diện tích ao hồ rộng để ngâm gỗ

Cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng hóa chất

Cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng hóa chất chống mối mọt So với cách xử lý bằng phương pháp dân gian hiệu quả hơn nhiều

Trình tự cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng hóa chất chống mối mọt.

Cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng hóa chất chống mối mọt (dùng thiết bị ngâm tẩm áp lực chân không) phải là kỹ thuật viên chuyên nghiệp có trình độ chuyên môn được đào tạo.

+ Pha thuốc với nước theo đúng tỷ lệ ghi trên nhãn hàng hoá.

+ Khuấy kỹ thuốc trước mỗi lần ngâm tẩm.

+ Đặc biệt phải xử lý bù các mặt gỗ cưa cắt bằng dung dịch ngâm ướt đẫm mặt gỗ. Bổ sung dung dịch để cho gỗ luôn luôn ngâm dưới mép dung dịch.

+Thời gian tối thiểu: 24h cho một đợt ngâm

Thời gian tối đa: 72h cho một đợt ngâm, có thể lâu hơn nữa, tuỳ theo nhu cầu, tùy loại gỗ.. Gỗ càng cứng thời gian ngâm càng lâu hơn

+ Gỗ sau khi xử lý phải kê xếp thông thoáng.

* Cách xử lý gỗ chống mối mọt dùng hóa chất cần lưu ý

- Cách xử lý này chỉ dành cho nhân viên chuyên nghiệp, trình độ kỹ thuật chuyên môn sử dụng

- Chỉ xử lý nơi thông thoáng

- Không đổ thuốc xuống hồ ao.

- Trong quá trình xử lý gỗ ngâm tẩm cần có bảo hộ lao động.

- Để xa tầm tay trẻ em.

Nhược điểm: Cách xử lý gỗ chống mối mọt bằng hóa chất chống mối mọt

- Có hại nếu hít và nuốt phải hơi thuốc

- Dễ cháy, kích ứng da gây tổn hại mắt nếu dính thuốc

- Chất thải nước trong quá trình ngâm tầm gôc xong, độc cho môi trường nước

Kết luận: cách xử lý gỗ chống mối mọt dù theo phương pháp xử lý nào hiệu quả đi chăng nữa song vẫn có thể bị mối xông hoặc bị nấm mục gây hại nếu sử dụng ngoài trời hoặc tiếp xúc với đất ẩm bởi nguồn thức ăn của loại mối, nấm mục lại là xenlulo. Để phòng chống mối mọt gỗ không phải diet moi cho đồ gỗ nên để gỗ luôn khô thoáng

Xử lý mối mọt đối với cấu kiện gỗ:

Xử lý nền nhà ngay từ khi xây dựng nếu bạn có ý định lát sàn gỗ ở khu vực tầng 1. Đổ một lớp bê tông ở dưới nền nhà để ngăn chặn mối tấn công từ bên dưới lên. Đảm bảo bê tông mác cao, độ dày 4-5 phân theo tiêu chuẩn bê tông đổ mái.

Xử lý môi trường: Mối mọt chỉ có thể sống trong môi trường ẩm do vậy chúng ta cần giữ cho ngôi nhà luôn thông thoáng, khô ráo. Thường xuyên mở cửa cho không khí lưu thông vừa có tác dụng tốt cho sức khỏe.

Thường xuyên dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, cần thiết nên vứt bỏ những đồ gỗ cũ lâu ngày không dùng đến, kiểm tra những chồng sách vở cũ kỹ nếu cảm thấy không cần thiết nên vứt bỏ, những tài liệu sách vở nên để trong tủ kính nơi khô ráo. Sách vở cũ ẩm rất dễ trở thành thức ăn ngon cho mối tấn công và sinh sôi trong nhà bạn.

Cách xử lý khi sàn gỗ công nghiệp, đồ gỗ bị mối mọt

Đối với các đồ gỗ trong gia đình như: Sàn gỗ công nghiệp, sàn gỗ tự nhiên, cầu thang gỗ, ốp tường gỗ, gác xép gỗ, khuôn cửa, tủ bếp, giường gỗ, tủ gỗ bị mối mọt tấn công thì việc đầu tiên cần làm là tổng vệ sinh nhà cửa, tạo sự thông thoáng. Rà soát lại tất cả các vị trí ẩm thấp, khuất tối trong nhà để tìm ổ mối.

Nếu phát hiện có mối mọt tấn công thì việc trước tiên là giữ nguyên hiện trường. Gọi chuyên gia xử lý mối mọt đến nhà giúp bạn xử lý diệt mối tận gốc nếu nhà bạn đã bị mối tấn công nhiều. Không phun xịt hóa chất, không can thiệp bằng bất cứ phương pháp nào vào các vị trí đã bị mối tấn công. Tránh làm mất đường đi của mối.

Sau khi diệt mối xong, cần tháo toàn bộ sàn gỗ lên vệ sinh sạch sẽ, lát lại gỗ cũ lên, thay mới những tấm gỗ đã bị mối ăn hoặc dồn những tấm gỗ còn sử dụng được sang các phòng khác sau đó lát gỗ mới cho phòng còn lại. Sử dụng phào chân tường bằng nhựa thay cho phào gỗ.